جلسه شورای پژوهشی مرکز تحقیقات حفاظت در برابر پرتوهای یونساز و غیریونساز در تاریخ  10 خرداد 1401

جلسه شورای پژوهشی مرکز تحقیقات حفاظت در برابر پرتوهای یونساز و غیریونساز در تاریخ 1401/03/10 با حضور اعضای مرکز تحقیقات (بصورت مجازی) برگزار گردید. در این جلسه موارد ذیل مطرح و مورد بررسی قرار گرفت:

جناب آقای دکتر مازیار مهدوی در خصوص مقاله ای با عنوان

Head and neck single- and dual- energy CT: differences in radiation dose and image quality of 2nd and 3rd generation dual- source CT

 توضیحات لازم را ارائه کردند. سپس حاضرین در جلسه نظرات و سوالات خود را مطرح کردند. خلاصه مطالب ارائه شده و پیشنهادات پژوهشی مرتبط، به شرح زیر میباشد.

هدف : هدف از انجام این مطالعه مقایسه دز و کیفیت تصویر در در انجام سی تی اسکن های سر و گردن با استفاده از دستگاه تک انرژی (Single Energy CT,SECT)  با سی تی اسکن های دو انرژی (Dual Energy CT,DECT)  با دو منبع (Dual Source CT) است، که بصورت کوهورت گذشته نگر انجام گرفته است.

روش : 200 بیمار ( متوسط سن 16/9 ± 55/1) که برای همه آن ها سی تی اسکن سر و گردن در فاز سیاهرگی با پروتکل دستگاه انجام شده بود بطور گذشته نگر به 4 گروه 50 نفری تقسیم شدند و بر اساس جنسیت،  BMI مقایسه شدند. چهار گروه A ,B ,C, D  بترتیب با مشخصات و دستگاه های زیر سی تی شدند:

Group A, SECT, 100- kV

Group B, DECT, 80/Sn140- kV and third- generation DSCT

Group C, SECT, 100- kV

Group D, DECT, 90/Sn150- kV

میزان دز موثر (Effective Dose) برای اسکن با طول متوسط  27 سانتی متر محاسبه شد. نسبت سیگنال به دز (CNR) و figure- of- merit (FOM) غیر وابسته به دز در نواحی آناتومیک غدد بزاقی تحت فکی، غده تیروئید و سیاهرگ اجوف فوقانی بصورت کمی محاسبه شد. پارامترهای کیفی تصویر با ارزیابی کیفیت کلی تصویر و اطمینان خوانش تصویر با استفاده از مقیاس پنج تایی لیکرت نیز انجام پذیرفت.

نتایج : درهر اسکن گرفته شده با SECT و DECT  تفاوت دز موثر از لحاظ آماری معنی دار نبود (p = 0.10) . در گروه C و D که با DECT نسل سوم اسکن انجام گرفته بود میزان دز موثر از گروه A و  Bکه با نسل دوم تصویربرداری انجام شده بود کمتر (P < 0.01) بود C (1.1 ± 0.2 mSv) and D (1.0 ± 0.3 mSv)  <A (1.8 ± 0.1 mSv) and B (1.6 ± 0.2 mSv) . (CNR) و figure- of- merit(FOM) در گروه D از تمام 3 گروه دیگر بیشتر بود. پارامترهای کیفی بین 4 گروه هیچ تفاوتی را نشان نداد (P<0.06).

 

نتیجه گیری کلی: در اسکن های سر و گردن با کنتراست که با دستگاه(DSCT)  DECT نسل دوم و سوم گرفته شد میزان دز دریافتی بیمار بیشتر از دستگاه SECT نیست و کیفیت تصویرنیز به هیچ وجه پایین تر از آن نیست. در حالی که کمترین دز به دستگاه نسل سوم تعلق دارد.